รู้จักโปรแกรม Scratch 

โปรแกรม Scratch เป็นโปรแกรมที่พัฒนาโดยนักวิจัยจากสถาบันเทคโนโลยีแมสซาชูเซตส์ (MIT Media Lab) ประเทศสหรัฐอเมริกา เป็นโปรแกรมภาษาเชิงกราฟิกซึ่งใช้งานง่าย สร้างสามารถสร้างโปรแกรมเพียงแค่ลากบล็อกคำสั่งต่างๆ ๆ มาวางเป็นลำดับขั้นต่อขั้น เพื่อสั่งให้โปรแกรมทำงาน ทำให้ไม่ต้องกังวลกับการพิมพ์คำสั่งผิดพลาด ซึ่งเป็นโปรแกรมสำหรับผู้เริ่มฝึกเขียนโปรแกรม ปัจจุบันสามารถทำงานแบบออฟไลน์หรือติดตั้งในเครื่องคอมพิวเตอร์ของตนเอง และแบบออนไลน์ ทั้งยังเป็นแหล่งชุมชนออนไลน์ให้ได้ศึกษาเรียนรู้ตัวอย่างโปรแกรมที่ผู้เขียนโปรแกรมคนอื่นทำขึ้น และยังสามารถเผยแพร่ผลงานของเราเอง ให้ผู้อื่นได้ทดลองใช้และปรับแก้ได้อีกด้วย

การใช้โปรแกรม Scratch แบบออนไลน์

ขั้นตอนการสมัครใช้งานโปรแกรม Scratch แบบออนไลน์

การใช้โปรแกรม Scratch แบบออฟไลน์ หรือติดตั้งในเครื่องคอมพิวเตอร์

ขั้นตอนการติดตั้งโปรแกรม

ดาวน์โหลดใบงานที่ 4.1

ดาวน์โหลดใบงานที่ 4.2

การเพิ่มตัวละครใหม่

การทำให้ตัวละครเคลื่อนไหว (การเดินวนซ้ำ)

ตัวละครตัวที่ 1 ให้นักเรียนทดลองวางบล็อกคำสั่ง ตามรูปแบบแล้วลองรันโปรแกรม เพื่อดูความแตกต่าง แล้วร่วมกันอธิบายความหมายของคำสั่ง

สรุปความหมายของคำสั่งในหัวข้อนี้

• คำสั่งเมื่อธงเขียวถูกคลิก  หมายถึง เมื่อคลิกรันโปรแกรมให้เริ่มทำคำสั่งต่อไป

• คำสั่งทำซ้ำ (10) หมายถึง ทำซ้ำคำสั่งใน Loop 10 ครั้ง สามารถกำหนดค่าการทำซ้ำได้

• ชุดถัดไป หมายถึง แสดง คอสตูมถัดไป

• คำสั่งเคลื่อน (10) ก้าว หมายถึง เคลื่อนที่ไปข้างหน้า (ทางขวา) 10 pixle สามารถกำหนดค่าการเคลื่อนที่ได้

• คำสั่งวนซ้ำตลอด หมายถึง ทำซ้ำคำสั่งใน Loop ตลอด

• คำสั่งรอ(...) วินาที หมายถึง หยุดรอก่อนทำคำสั่งถัดไป สามารถกำหนดวินาทีได้ 

• คำสั่งถ้าชนขอบให้สะท้อนกลับ หมายถึง เมื่อตัวละครไปชนกับขอบให้เดินย้อนกลับ

• การเลือกรูปแบบการหมุนมีสามแบบ ให้เลือก ให้เลือกแบบที่สองเพื่อให้ตัวละครไม่กลับหัว

การคัดลอกบล็อกคำสั่ง

ดาวน์โหลดใบงานที่ 4.3

คำสั่งในการสนทนา

ให้นักเรียนทดลองบล็อกคำสั่งต่อไปนี้แล้วรันโปรแกรมดูความแตกต่าง แล้วร่วมกันอธิบายความหมายของคำสั่ง

สรุปคำสั่ง ในการสนทนา

• ตัวละครที่ 1 คำสั่งเมื่อธงเขียวถูกคลิก หมายถึง เมื่อคลิกรันโปรแกรม ให้ทำตามคำสั่งถัดไป

• ตัวละครที่ 1 พูดคำว่า "สวัสดีครับ" เป็นเวลา 2 วินาที  

• ตัวละครที่ 1 ส่งกระจายค่า 1 แล้วรอ 2 วินาที

• ตัวละครที่ 2 รับค่า 1 ให้ทำตามคำสั่งถัดไป 

• ตัวละครที่ 2 สลับท่าทาง แล้วพูด "สวัสดีครับ" เป็นเวลา 2 วินาที

• ตัวละครที่ 1 พูดว่า  "ผมชื่อไทเรนโนซอรัส คุณชื่ออะไรครับ" เป็นเวลา 2 วินาที

• ตัวละครที่ 1 ส่งกระจายค่า 2 แล้วรอ 2 วินาที

• ตัวละครที่ 2 รับค่า 2 แล้วพูด "ผมชื่อแร็พเตอร์ครับ เป็นเวลา 2 วินาที

• ตัวละครที่ 1พูดว่า "ผมจะพาคุณไปเที่ยว เป็นเวลา 2 วินาที

• ตัวละครที่ 1 ส่งกระจายค่า 3 แล้วรอ 2 วินาที

• ตัวละครที่ 2 รับค่า 3 แล้วพูด "ไปกันเลย" เป็นเวลา 2 วินาที

การเพิ่มฉาก

ให้นักเรียนทดลองเพิ่มฉากและบล็อกคำสั่งต่อไปนี้แล้วรันโปรแกรมดูความแตกต่าง แล้วร่วมกันอธิบายความหมายของคำสั่ง

การใส่สคริปต์ให้ฉากหลัง

ให้นักเรียนเพิ่มบล็อกคำสั่งให้ฉากหลัง ทดสอบรันโปรแกรม แล้วร่วมกันอธิบายความหมายของบล็อกคำสั่ง

สรุปคำสั่ง การเปลี่ยนฉากหลัง

• ตัวละครที่ 1 ส่งกระจาย 4 แล้วพูด "ที่นี่คือทะเลทราย" เป็นเวลา 2 วินาที

• ฉาก เมื่อธงเขียวถูกคลิก เปลี่ยนฉากหลังเป็น blue sky

• ฉาก เมื่อรับค่าส่งกระจาย 4 เปลี่ยนฉากหลังเป็น desert

• ตัวละครสลับชุดเป็น dinosaur1-a แล้วพูด "แห้งแล้งจังเลย" เป็นเวลา 2 วินาที

• ตัวละครที่ 1 ส่งกระจาย 5 แล้วพูด "ที่นี่คือทะเลสาบ" เป็นเวลา 2 วินาที

• ฉาก เมื่อรับค่าส่งกระจาย 5 เปลี่ยนฉากหลังเป็น boardwalk

• ตัวละครที่ 2 สลับชุดเป็น dinosaur1-e แล้วพูด "สวยจังเลย" เป็นเวลา 2 วินาที

• ตัวละครที่ 1 ส่งกระจาย 6 แล้วพูด "ที่นี่คือเมือง" เป็นเวลา 2 วินาที

• ฉาก เมื่อรับค่าส่งกระจาย 6 เปลี่ยนฉากหลังเป็น night city walk street

• ตัวละครที่ 2 พูด "มืดจังเลย" เป็นเวลา 2 วินาที

ดาวน์โหลดใบงานที่ 4.4

การทำให้ตัวละครเล่นเสียง

ตัวละครบางตัวจะมีเสียงมาให้อยู่แล้ว เราสามารถสั่งให้ตัวละครเล่นเสียงตามเงื่อนไขที่ต้องการได้  ให้นักเรียนทดลองวางบล็อกคำสั่งต่อไปนี้แล้วรันโปรแกรม จากนั้นร่วมกันอธิบายความหมายของแต่ละบล็อกคำสั่งว่ามีลักษณะการทำงานอย่างไร

ดาวน์โหลดใบงานที่ 4.5

เรียนรู้บล็อกคำสั่งรับข้อมูลและโอเปอร์เรเตอร์

ให้นักเรียนทดลองใช้บล็อกคำสั่งต่อไปนี้ แล้วร่วมกันอธิบายความหมายของแต่ละบล็อกคำสั่ง

อธิบายคำสั่ง

• เมื่อธงเขียวถูกคลิก ให้ทำคำสั่งถัดไป

• ถามคำถาม "กรอกค่าความกว้าง และให้ผู้ใช้ กรอกค่าความกว้างของ 4 เหลี่ยม

• กำหนดตัวแปร a ให้เก็บค่าคำตอบ1

• ถามคำถาม "กรอกค่าความยาว และให้ผู้ใช้ กรอกค่าความกว้างของ 4 เหลี่ยม

• กำหนดตัวแปร b ให้เก็บค่าคำตอบ2

• กำหนดตัวแปร c=a*b

• พูด "พื้นที่ของนี่เหลี่ยมนี้เท่ากับ เป็นเวลา 2 วินาที

• พูด แสดงค่าตัวแปร c เป็นเวลา 2 วินาที

• พูด "ตารางหน่วย เป็นเวลา 2 วินาที

แบบฝึกหัด

• ให้นักเรียนสร้างโปรแกรมหาค่าร้อยละของจำนวนที่ผู้ใช้กรอก

• ให้นักเรียนสร้างโปรแกรมคำนวณค่าเฉลี่ยของคะแนน 5 วิชา

• ให้นักเรียนสร้างโปรแกรมหาค่าสมการต่อไปนี้ x=100+(70*100)+(529+222)

• ดาวน์โหลดใบงานที่ 4.6

เกมเก็บลูกแอปเปิ้ล

ให้นักเรียน ทำตามขั้นตอน และใช้บล็อกคำสั่งต่อไปนี้ในการสร้างเกมเก็บของ โดยรันคำสั่งในแต่ละรูป ดูความแตกต่าง แล้วร่วมกันอธิบายความหมายของบล็อกคำสั่งแต่ละคำสั่ง

ดาวน์โหลดใบงานที่ 4.7

เกมพินบอลกันเถอะ

ให้นักเรียน ทำตามขั้นตอน และใช้บล็อกคำสั่งต่อไปนี้ในการสร้างเกมพินบอล โดยรันคำสั่งในแต่ละรูป ดูความแตกต่าง แล้วร่วมกันอธิบายความหมายของบล็อกคำสั่งแต่ละคำสั่ง

ดาวน์โหลดใบงานที่ 4.8

เกมจับผี

ให้นักเรียน ทำตามขั้นตอน และใช้บล็อกคำสั่งต่อไปนี้ในการสร้างเกมจับผีโดยรันคำสั่งในแต่ละรูป ดูความแตกต่าง แล้วร่วมกันอธิบายความหมายของบล็อกคำสั่งแต่ละคำสั่ง

ดาวน์โหลดใบงานที่ 4.9